GETRANSPLANTEERD? EN WAT KAN IK NU DAN?
Hieronder vindt u tips en adviezen om sport en bewegen veilig weer in uw dagelijks leven in te passen. En om dit vol te houden.
Je kunt beginnen met sporten of bewegen als je aan de volgende drie basisvoorwaarden voldoet:
1. Je bent voldoende gerevalideerd.
De basisregel is: hoe eerder hoe beter mits je rustig begint. Een belangrijke voorwaarde is dat je ‘stabiel’ op je benen staat.
Bijna elke getransplanteerde begint met het wandelen van korte stukjes, dat is een prima start. Daarnaast kun je beginnen met lichte krachttraining maar doe dat onder begeleiding.
2. Je hebt van je arts een positief advies gekregen.
Voordat je begint met sport en bewegen overleg je met jouw (transplantatie)arts.
3. Je bent er zelf aan toe.
Ga NIET bewegen onder druk van jezelf of anderen. In beweging komen na een transplantatie en sporten kost gewoon tijd. Neem die tijd.
Als je vanuit onzekerheid of angst gaat sporten of bewegen loop je meer risico op blessures. Aan de andere kant hoe eerder je begint hoe beter, mits je je aan de eerste twee punten hebt voldaan.
TIP: Begin met een maatje of lotgenoot.
BLIJF VEILIG SPORTEN
Voor getransplanteerden zijn er een aantal extra aandachtspunten:
1. Drink voldoende tijdens en na het sporten
Hoe intensiever je beweegt, hoe meer je moet drinken. Dat geldt voor iedereen die sport(er). Als je dat niet doet zal sporten en bewegen steeds moeilijker gaan en krijg je uiteindelijk kramp.
Voor een getransplanteerde is voldoende drinken nog belangrijker. Als je uitdroogt, legt dat meer druk op je nieren en dat wil je voorkomen. Drink eens per kwartier bij een inspanning waarbij je gaat zweten.
2. Warm goed op en cool down
Je spieren goed en rustig opwarmen is van groot belang. Door je medicatie zijn je spieren kwetsbaarder dan bij ‘gewone’ mensen. Er is, afhankelijk van je medicatie, een hogere kans op spier- of peesscheuren.
Hoe intensiever je gaat bewegen hoe belangrijker die warming-up is. Neem daar de tijd voor, minimaal tien minuten als je begint. Laat je spieren ook rustig afkoelen dus doe de laatste 10 minuten rustig aan.
3. Zorg voor goed materiaal
Als je gaat wandelen maar ook bij de meeste sporten zijn goede schoenen belangrijk. Die voorkomen veel blessures. Laat je ook bij alle sporten informeren over goed materiaal.
4. Begin rustig en voer de activiteit gedoseerd op
Als getransplanteerde heeft je lichaam meer tijd nodig om kracht en conditie op te bouwen. Neem die tijd en bouw de intensiteit en duur van beweging of sport langzaam op.
Wees alert op overbelasting en vergelijk jezelf vooral niet met anderen.
WAT BETER NIET DOEN
Er zijn situaties waarbij je als getransplanteerde voorzichtig moet zijn met beweging en beter niet kunt sporten.
1. Sporten of sportief bewegen als je ziek bent
Sporten als je ziek bent is nooit erg verstandig, maar voor getransplanteerden zeker niet. Schroef je activiteiten terug en wacht tot je klachtenvrij bent. Luister goed naar je lichaam, je hebt als getransplanteerde meer tijd nodig voor herstel.
2. Sporten met met een besmettelijke ziekte
Je bent door je immuun-onderdrukkende medicatie vatbaarder voor infecties. Hoewel sporten of voldoende bewegen je kan helpen bij het verwerken van een infectie, kan het dit nooit voorkomen. Voorkomen is voor getransplanteerden altijd beter dan genezen, dus vertel je omgeving dat je kwetsbaarder ben.
Vraag trainers of begeleiders je te waarschuwen bij infectieziekten van anderen. Let op bij een verwonding, maak de wond zo spoedig mogelijk schoon.
3. Gevaarlijke sporten beoefenen
Vermijd contactsporten, zeker als je een nier of levertransplantatie hebt gehad. Er zijn speciale gordels (Heroki-shield*) die je kunnen helpen. Vermijd sporten in sterk vervuilde omgevingen zoals bijvoorbeeld zwemmen in vervuild water.
4. Onvoldoende getraind extremere vormen van sport beoefenen
Kijk uit met sporten die veel inspanning vragen, tenzij je goed getraind bent en dan alleen na positief advies van een arts.
Er zijn topsporters met een donororgaan, maar die worden nauwkeurig begeleid. Kijk uit voor overschatting. Je mag best een grens opzoeken maar doe dat verantwoord.
HEROKI Shield*
Steve Donald is golfer en voetballer.
Hij sport met het Heroki Shield.
Lees waarom Steve dit beschermmiddel gebruikt.
BEWEGEN OF SPORTEN
Waar ligt de grens tussen sporten of bewegen? Deze is nauwelijks te bepalen. Voor TransFit geldt: zolang je het maar met plezier doet en er fit van wordt.
Intensiteit is geen maat voor sport
TransFit helpt onze leden om fit te worden en te blijven na transplantatie. jij bepaalt wat voor jou de minimale en maximale intensiteit is.
Wetenschappelijk onderzoek
Als stichting Sport en Transplantatie verzamelen en verspreiden wij zoveel mogelijk wetenschappelijke inzichten rondom leefstijl en transplantatie. Zie ook onze TransFit Wetenschapsagenda.
De TransFit Wetenschaps Agenda
